W strażach pożarnych obowiązuje zależność służbowa wobec
przełożonych (oraz zasada starszeństwa). Przełożonym jest ten strażak, który na
mocy otrzymanych uprawnień i wynikających z przepisów służbowych ma prawo rozkazywać
innym strażakom, kieruje nimi podczas wykonywania odpowiednich zadań i jest
odpowiedzialny za realizację tych zadań.
Rozróżnia się przełożonych bezpośrednich i pośrednich. W
jednostce złożonej z kilku sekcji dla strażaka bezpośrednim przełożonym będzie dowódca
sekcji. Naczelnik będzie dla niego przełożonym pośrednim, zaś dla dowódcy sekcji
przełożonym bezpośrednim. Przełożony pośredni, to przełożony przełożonego. Każdy
rozkaz powinien być wydawany w zasadzie przez bezpośredniego przełożonego i
ewentualnie przez bezpośredniego przełożonego zmieniony lub odwołany. W szczególnych
przypadkach rozkaz może zmienić lub odwołać przełożony wyższy (pośredni). Powinien
jednak niezwłocznie poinformować o swej decyzji przełożonego bezpośredniego. Zasada
ta wiąże się z tzw. drogą służbową. Zgodnie z drogą służbową rozkazy i
polecenia od najwyższych przełożonych do najniższych podwładnych powinny przechodzić
przez wszystkich pośrednich przełożonych i odwrotnie. Droga służbowa wskazuje na
hierarchię odnoszącą się do dowodzenia akcjami ratowniczo - gaśniczymi.
Od dowódcy sekcji OSP dowodzenia przejmują wyżsi dowódcy według następującego porządku:
- naczelnik ochotniczej straży pożarnej,
- dowódca terenowej służby ratowniczej,
- dowódca zakładowej służby ratowniczej,
- dowódca zakładowej straży pożarnej,
- dowódca gminnej zawodowej straży pożarnej,
- dowódca jednostki ratowniczo-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej.
Kierowanie akcją mogą także przejąć:
- komendant rejonowy PSP
- komendant wojewódzki PSP
- komendant główny PSP
Kierownik akcji ratowniczej jest przełożonym wszystkich uczestniczących w akcji
ratowników (strażaków). Niejednokrotnie zdarza się, że kilku członków OSP wykonuje
jakieś czynności wymagające określonego kierownictwa, a między nimi nie ma stosunku
podległości. W takich przypadkach na przełożonego (do wykonania konkretnego zadania)
wyznacza się:
- wyższego funkcją,
- przy równorzędnych funkcjach, wyższego stopniem,
- przy równorzędnych funkcjach i stopniach - starszego wysługą lat w danym stopniu, zaś
przy jednakowej wysłudze lat-starszego wiekiem.
Obok terminu przełożony w służbach mundurowych funkcjonuje termin
starszy. Starszym jest członek OSP wyższy funkcją, nie będący jednak przełożonym
uprawnionym do wydawania rozkazów. Dla strażaka z sekcji pierwszej starszym będzie np.
dowódca sekcji drugiej. Stopnie i funkcje służbowe Pojęcia "starszy" i
"młodszy" wiążą się ściśle ze stopniami i funkcjami służbowymi. |