OTWP    MATERIAŁY SZKOLENIOWE

PRZECIWPOŻAROWE ZAOPATRZENIE W WODĘ

    Skuteczność działań ratowniczo-gaśniczych w dużej mierze zależy od zaopatrzenia w wodę. Aby zatem zapewnić strażakom odpowiednie warunki do działań, minister spraw wewnętrznych i administracji rozporządzeniem z 16 czerwca 2003 r. (Dz.u. z 2003 r. nr 121 , poz. 1139) określił zasady i normy, jakim zaopatrzenie wodne powinno odpowiadać.

Obiekty wymagające zapewnienia zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru

    Rozporządzenie nakazuje zapewnić dostateczną ilość wody dla czterech grup obiektów, wśród których wyróżnia się:
1. Jednostki osadnicze, w których zamieszkuje więcej niż 100 osób, przy założeniu, że budynki stanowią zabudowę zwartą, a nie kolonijną. Zaopatrzenia wodnego wymagają też znajdujące się w granicach jednostek osadniczych: budynki użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorczego oraz obiekty produkcyjne i magazynowe.
2. Budynki użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego oraz obiekty produkcyjne i magazynowe, które nie są zlokalizowane w jednostkach osadniczych, jeśli ich kubatura przekracza 2500 m3 lub ich powierzchnia jest większa niż 500 m3 kubatura i powierzchnia nie dotyczy stacji paliw ze zbiornikami podziemnymi i stacji gazu płynnego.
3. Obiekty budowlane nie będące budynkami, w których może przebywać jednocześnie ponad 50 osób na powierzchni do
2000 m2.
4. Obiekty budowlane gospodarki rolnej, których powierzchnia strefy pożarowej przekracza 1000 m2.

Określenie ilości wody do celów przeciwpożarowych w jednostkach osadniczych

    Woda do celów gaśniczych powinna być dostępna przede wszystkim z urządzeń służących do zaopatrywania w nią ludności. Wodociąg służący także do celów przeciwpożarowych powinien zapewnić wydajność nie mniejszą niż 5 dm3/s., ciśnienie zaś przy nasadzie hydrantu ma utrzymywać wartość co najmniej 0,1 MPa przez okres dwóch godzin.
Jeśli wodociąg nie zapewnia dostatecznej ilości wody, należy zadbać o dodatkowe żródła. Mogą nimi być:
- studnia o wydajności co najmniej 10 dm3/s,
- naturalny lub sztuczny zbiornik wody o pojemności zaspokajającej potrzeby,
- punkt czerpania wody na cieku (strumieniu, rzece) o stałym przypływie nie mniejszym niż 20 dm3/s,
- przeciwpożarowy zbiornik wody zgodny z Polską Normą.

Tabela 1 -
Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych dla jednostek osadniczych

Lp. Liczba mieszkańców jednostki osadniczej Wydajność wodociągu dm3/s Równoważny zapas wody w zbiorniku m3
1. do 5.000 10 100
2. 5001 - 10.000 15 150
3. 10001 - 25.000 20 200
4. 25.001 - 100.000 40 400
5. ponad 100.000 60 600

Powyższe, dodatkowe żródła czerpania wody powinny być w sposób ciągły przystosowane do wygodnego, bezproblemowego wykorzystania.

Wymagane ilości wody dla budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego

   Budynki o kubaturze do 2500 m3 i powierzchni do 500 m2 usytuowane w obrębie jednostek osadniczych należy zabezpieczyć przynajmniej jednym hydrantem o wydajności 10 drn3/s i średnicy 80 mm lub zapasem wody minimum 100 m3 w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym. Obiekty większe lub zlokalizowane poza terenem zwartej zabudowy trzeba wyposażyć w co najmniej dwa hydranty o średnicy 80 mm i łącznej wydajności nie mniejszej niż 20 dm3/s. Alternatywny zapas wody w zbiorniku w tym przypadku wynosi 200 m3. Obiekty budowlane nie będące budynkami, w których strefa pożarowa przeznaczona jest dla ponad 50 osób na powierzchni do 2000 m2 wyposaża się w hydrant o wydajności 20 dm3/s lub 100 m3 wody w zbiorniku.
Jeśli w pobliżu omawianych obiektów znajdują się zbiorniki naturalne (np. stawy) lub cieki wodne o dostatecznej wydajności, mogą one (bez naruszenia przepisów) zastąpić przeciwpożarowe zbiorniki wodne.

Woda dla budynków produkcyjnych i magazynowych

    Woda do celów gaśniczych może pochodzić ze źródeł przeznaczonych na cele bytowo-gospodarcze oraz technologiczne.
W przypadku, gdy źródła te są niewystarczające, zasoby uzupełnia się z urządzeń służących jednostkom osadniczym, zbiorników naturalnych lub sztucznych. Wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych określa się, biorąc pod uwagę tę strefę, dla której jest ona największa, i gęstość obciążenia ogniowego w strefie. Normatywne wyliczenia przedstawia tabela nr 2.

Tabela nr 2 - Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych, służąca do zewnętrznego gaszenia pożaru

Lp.

Gęstość obciążenia ogniowego, MJ/m2

Powierzchnia strefy pożarowej, m2

powyżej 500 1000 2000 3000 4000 5000
do 500 1000 2000 3000 4000 5000

powyżej

do wydajności wodociągu, dm3/s*

1

200         

10 10 10 10 15 15 20
2 200       500 10 10 10 20 20 30 30
3 5000      1000 10 10 20 20 30 30 30
4 1000      2000 10 20 20 30 30 40 40
5 2000      4000 20 20 30 30 40 40 50
6 4000               20 30 30 40 40 50 60

* dla garaży otwartych nie więcej niż 20 dm3/s

Wyliczenia powyższe nie dotyczą stacji paliw i obiektów ze składowiskami cieczy i gazów palnych. Stosuje się tam inne zabezpieczenia i wyższe normy dla ilości środków gaśniczych. W obiektach budowlanych gospodarki rolnej wykonuje się sieć wodociągową o wydajności:

- dla strefy pożarowej do 2000 m2 co najmniej 10 dm3/s,
- dla strefy przekraczającej 2000 m2 - powyżej 15 dm3/s.
    W przypadku, gdy wodociągu nie ma lub jego wydajność jest niższa od wymaganej,
można zgromadzić zapas wody w zbiorniku przeciwpożarowym lub wykorzystać inne źródła poboru wody. Np. w zbiorniku należy zgromadzić - 10 m3 wody na 1 dm3/s brakującej wydajności wodociągu.

Ilośc wody dla stref wyposazonych w stałe urządzenia gasnicze

     Wymagana ilość wody dla stref zabezpieczonych stałymi urządzeniami gaśniczymi powinna być równa:
- przy zastosowaniu urządzeń zraszających zabezpieczających - sumie ilości wody do zasilania tych urządzeń i do zewnętrznego gaszenia pożaru, przy zastosowaniu urządzeń tryskaczowych i zraszaczowych oraz stałych działek gaśniczych - sumie ilości wody do zasilania tych urządzeń i zmniejszonej o 50 proc. ilości wody do zewnętrznego gaszenia pożaru, z tym że wymagana ilość nie powinna być mniejsza od normatywnej ilości wody do zewnętrznego gaszenia bez wykorzystania tych urządzeń.
- przy zastosowaniu stałych urządzeń gaśniczych pianowych ilość wody do gaszenia zewnętrznego można zmniejszyć o 75 proc. zachowując łączną ilość wody według zasady jak wyżej.
    Wodociąg, który może być wykorzystany do różnych celów jednocześnie, powinien mieć wydajność łączną pokrywającą potrzeby:
- przeciwpożarowe,
- bytowo-gospodarcze,
- przemysłowe, ograniczone do niezbędnej obsługi urządzeń.
    W przypadku niemożliwości zapewnienia wymaganej ilości wody do celów przeciwpożarowych, właściwy terytorialnie komendant powiatowy Państwowej Straży Pożarnej może wskazać, na czas określony, zastępcze źródło wody, np. naturalny lub sztuczny zbiornik, studnię lub ciek. Jeśli wskazany ciek ma przepływ mniejszy niż 20 dm3/s, należy na nim wykonać dodatkowo zastawkę, która spiętrzy wodę.

STEFAN TODORSKI

[wstecz]