USTAWA
z dnia 25 lipca 2001 r.
o Państwowym Ratownictwie Medycznym
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
W celu zapewnienia sprawnej i efektywnej realizacji zadania państwa, polegającego na
podejmowaniu medycznych działań ratowniczych wobec każdej osoby znajdującej się w
stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia, tworzy się system Państwowe Ratownictwo
Medyczne.
Art. 2.
1. System Państwowe Ratownictwo Medyczne, zwany dalej "systemem", działający
w ramach systemu gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju
oraz systemu ochrony zdrowia, obejmuje strukturę organizacyjną oraz zespół
przedsięwzięć mających na celu realizację zadania określonego w art. 1.
2. System może być wykorzystywany w stanach
nadzwyczajnych.
3. Ustawa określa zasady organizacji i funkcjonowania systemu, a w szczególności:
1) organy administracji publicznej właściwe w zakresie wykonywania zadań systemu oraz
ich zadania w tym zakresie,
2) jednostki systemu oraz zasady ich włączania do systemu,
3) zasady finansowania systemu.
Art. 3.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) nagłym zagrożeniu życia lub zdrowia - należy przez to rozumieć stan wywołany
czynnikiem zewnętrznym lub przyczyną wewnętrzną prowadzący do szybkiego pogarszania
się zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być zagrożenie życia,
2) miejscu zdarzenia - należy przez to rozumieć miejsce, w którym nastąpiło zdarzenie
powodujące stan nagłego zagrożenia życia lub zdrowia, i obszar, na który rozciągają
się jego skutki,
3) pierwszej pomocy - należy przez to rozumieć zespół czynności podejmowanych w celu
ratowania osoby znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia,
wykonywanych bez użycia wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych przez osoby
nieposiadające uprawnień do podejmowania medycznych działań ratowniczych,
4) medycznych działaniach ratowniczych - należy przez to rozumieć działania medyczne,
w tym udzielanie świadczeń zdrowotnych, podejmowane przez jednostkę systemu, służące
ratowaniu osoby w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia,
5) kierującym medycznymi działaniami ratowniczymi - należy przez to rozumieć osobę
oddziałującą na podległe jednostki systemu zgodnie z przyjętymi procedurami, o
których mowa w ustawie, w celu wykonania medycznych działań ratowniczych,
6) lekarzu ratunkowym - należy przez to rozumieć lekarza posiadającego tytuł
specjalisty lub specjalizującego się w dziedzinie medycyny ratunkowej,
7) pielęgniarce ratunkowej - należy przez to rozumieć pielęgniarkę posiadającą
tytuł specjalisty lub specjalizującej się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego,
8) ratowniku medycznym - należy przez to rozumieć osobę posiadającą kwalifikacje, o
których mowa w ustawie,
9) ratowniku przedmedycznym - należy przez to rozumieć osobę posiadającą
kwalifikacje, o których mowa w ustawie,
10) jednostce systemu - należy przez to rozumieć jednostkę uprawnioną do podejmowania
medycznych działań ratowniczych, o której mowa w ustawie,
11) szpitalnym oddziale ratunkowym - należy przez to rozumieć oddział szpitalny,
będący komórką organizacyjną szpitala, w rozumieniu przepisów o zakładach opieki
zdrowotnej, stanowiący jednostkę systemu, utworzony w celu podejmowania medycznych
działań ratowniczych w warunkach szpitalnych, spełniający kryteria, o których mowa w
ustawie,
12) zespole ratownictwa medycznego - należy przez to rozumieć jednostkę systemu
(środek transportu wraz z personelem) utworzoną w celu podejmowania medycznych działań
ratowniczych w warunkach przedszpitalnych, w skład której wchodzą co najmniej trzy
osoby posiadające kwalifikacje do podejmowania takich działań, w tym co najmniej jedna
osoba uprawniona do prowadzenia środka transportu; jednostka ta jest wyposażona w
odpowiedni
środek transportu, a także w środki łączności, niezbędne produkty lecznicze i
wyroby medyczne oraz spełnia inne kryteria, o których mowa w ustawie,
13) dysponencie jednostki - należy przez to rozumieć samodzielny publiczny zakład
opieki zdrowotnej, w szczególności pogotowie ratunkowe, lub podmiot, który utworzył
jednostkę i zgłasza ją do systemu,
14) świadczeniu zdrowotnym przedszpitalnym - należy przez to rozumieć świadczenie
zdrowotne w rozumieniu przepisów o zakładach opieki zdrowotnej udzielane w ramach
medycznych działań ratowniczych podejmowanych przez zespół ratownictwa medycznego,
15) działaniach ratowniczych - należy przez to rozumieć działania ratownicze w
rozumieniu przepisów o ochronie przeciwpożarowej,
16) ośrodku nauczającym - należy przez to rozumieć szkoły wyższe, ośrodki
doskonalenia zawodowego i inne placówki kształcenia ustawicznego dorosłych, jednostki
badawczo-rozwojowe i inne placówki naukowe, naukowo-badawcze, stowarzyszenia, fundacje
oraz inne podmioty uprawnione do organizowania oświaty dorosłych na podstawie odrębnych
przepisów.
Art. 4.
W systemie wykonywane są zadania polegające w szczególności na:
1) zapewnieniu możliwości natychmiastowego wezwania pomocy przy użyciu środków
łączności,
2) niezwłocznym przybyciu na miejsce zdarzenia zespołu ratownictwa medycznego,
3) niezwłocznym podjęciu na miejscu zdarzenia właściwych medycznych działań
ratowniczych,
4) zapewnieniu transportu stosownego do potrzeb,
5) zapewnieniu niezwłocznego przyjęcia do najbliższego szpitalnego oddziału
ratunkowego lub oddziału szpitalnego, stosownych do rodzaju nagłego zagrożenia życia
lub zdrowia.
Art. 5.
Kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia życia lub
zdrowia, obowiązany jest w miarę posiadanych możliwości:
1) do niezwłocznego udzielenia pierwszej pomocy,
2) do niezwłocznego zawiadomienia centrum powiadamiania ratunkowego.
Art. 6.
Kierujący medycznymi działaniami ratowniczymi, a także osoba udzielająca pierwszej
pomocy lub podejmująca medyczne działania ratownicze, może poświęcić dobra osobiste
innej osoby, inne niż życie lub zdrowie, a także dobra majątkowe w zakresie, w jakim
jest to niezbędne dla ratowania życia lub zdrowia osoby w stanie nagłego zagrożenia.
Art. 7.
1. Osobie, która poniosła szkodę na mieniu powstałą w następstwie podjęcia przez
nią medycznych działań ratowniczych lub udzielenia pierwszej pomocy, zwanej dalej
"poszkodowanym", przysługuje roszczenie o naprawienie tej szkody od Skarbu
Państwa, z zastrzeżeniem art. 12.
2. Naprawienie szkody, o którym mowa w ust. 1, obejmuje wyrównanie szkody rzeczywistej.
3. Naprawienie szkody nie przysługuje, jeżeli strata majątkowa powstała wyłącznie z
winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą Skarb Państwa nie ponosi
odpowiedzialności.
4. W zakresie nieuregulowanym niniejszą ustawą do naprawienia szkody, o którym mowa w
ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem art. 418.
Art. 8.
1. W sprawie o naprawienie szkody orzeka w drodze decyzji minister właściwy do spraw
zdrowia.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia wydaje decyzję w sprawie o naprawienie szkody
niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie trzech miesięcy od dnia wszczęcia
postępowania.
3. W przypadku wydania decyzji o wypłacie odszkodowania minister właściwy do spraw
zdrowia dokonuje wypłaty w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się
ostateczna.
4. Do postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1-3, stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób
ustalania wysokości odszkodowań, o których mowa w ust. 3, uwzględniając w
szczególności kryteria oceny wartości szkody poniesionej w następstwie podjęcia
medycznych działań ratowniczych lub udzielenia pierwszej pomocy.
Art. 9.
1. Poszkodowany niezadowolony z decyzji w sprawie o naprawienie szkody, w terminie 30 dni
od dnia jej doręczenia, może wnieść powództwo do sądu powszechnego.
2. Wniesienie powództwa, o którym mowa w ust. 1, nie wstrzymuje wykonania decyzji.
Art. 10.
1. Roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem roku od dnia, w którym
poszkodowany dowiedział się o stracie majątkowej. Jednakże w każdym przypadku
roszczenie przedawnia się z upływem trzech lat od dnia podjęcia medycznych działań
ratowniczych lub udzielenia pierwszej pomocy.
2. Roszczenie o naprawienie szkody przechodzi na następców prawnych poszkodowanego.
Art. 11.
1. W przypadku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia bądź śmierci:
1) kierującego medycznymi działaniami ratowniczymi - chyba że odszkodowanie
przysługuje mu na podstawie przepisów szczególnych lub umowy cywilnoprawnej - w
związku z kierowaniem medycznymi działaniami ratowniczymi, lub
2) osoby udzielającej pierwszej pomocy - w związku z jej udzieleniem przysługuje
roszczenie o odszkodowanie, o którym mowa w art. 444 lub 446 Kodeksu cywilnego.
2. Odszkodowanie nie przysługuje od Skarbu Państwa, jeżeli uszkodzenie ciała lub
rozstrój zdrowia bądź śmierć osoby, o której mowa w ust. 1, nastąpiły z winy tej
osoby.
Art. 12.
1. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez osoby uprawnione do podejmowania
medycznych działań ratowniczych przy wykonywaniu tych działań ponosi dysponent
jednostki.
2. Dysponent jednostki jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej za szkody, o których mowa w ust. 1.
3. Brak ważnej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa w ust. 2,
jest równoznaczny z wypowiedzeniem umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych w ramach
systemu.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii samorządów zawodów medycznych
oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń określi, w drodze rozporządzenia, sposób spełnienia
obowiązku ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 2, w tym w szczególności termin
powstania obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia oraz minimalne sumy gwarancyjne.
Minister właściwy do spraw instytucji
finansowych, wydając rozporządzenie, uwzględnia konieczność zapewnienia gwarancji
spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia.
Art. 13.
Osoba podejmująca medyczne działania ratownicze oraz osoba udzielająca pierwszej pomocy
korzystają z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.
Rozdział 2
Organizacja administracji publicznej w zakresie wykonywania zadań systemu
Art. 14.
1. Organami administracji publicznej właściwymi w zakresie wykonywania zadań systemu
są:
1) minister właściwy do spraw zdrowia,
2) wojewoda,
3) starosta.
2. Organy, o których mowa w ust. 1, organizują system oraz zapewniają jego
nieprzerwaną gotowość, odpowiednio na obszarze kraju, województwa i powiatu.
Art. 15.
1. Do zadań ministra właściwego do spraw zdrowia w zakresie wykonywania zadań systemu
należy w szczególności:
1) sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem systemu,
2) uzgadnianie i zatwierdzanie wojewódzkich planów zabezpieczenia medycznych działań
ratowniczych oraz wojewódzkich programów w zakresie ratownictwa medycznego,
3) przygotowywanie i aktualizacja przynajmniej raz w roku krajowego planu zabezpieczenia
medycznych działań ratowniczych,
4) organizacja transportu medycznego z zagranicy obywateli polskich nieposiadających
uprawnień do leczenia poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, wymagających transportu
ze względu na stan zagrożenia życia, oraz finansowanie tego transportu wyłącznie w
granicach Rzeczypospolitej Polskiej, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej,
5) finansowanie działalności lotniczych służb ratowniczych w zakresie medycznych
działań ratowniczych,
6) prowadzenie rejestru jednostek lotniczych służb ratowniczych i lotniczych grup
poszukiwawczo-ratowniczych, włączonych do systemu,
7) monitorowanie zagrożeń dla życia lub zdrowia na obszarze kraju,
8) inicjowanie programów badawczych i prac naukowych z zakresu medycyny ratunkowej i
ratownictwa medycznego,
9) wspieranie inicjatyw społecznych w zakresie pogłębiania wiedzy o medycynie
ratunkowej i ratownictwie medycznym,
10) współpraca z organami właściwymi w zakresie ratownictwa medycznego innych państw
oraz z organizacjami międzynarodowymi,
11) udział w finansowaniu kosztów inwestycyjnych związanych z systemem.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia ma prawo żądania od wojewodów i starostów
niezbędnych informacji i danych, dotyczących organizacji i funkcjonowania systemu
odpowiednio na obszarze województwa lub powiatu.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
warunki organizacji i finansowania transportu obywateli polskich, o których mowa w ust. 1
pkt 4, uwzględniając w szczególności wykorzystywane środki transportu.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia uzgadnia krajowy plan zabezpieczenia medycznych
działań ratowniczych w części dotyczącej działania systemu na obszarze
przygranicznym z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych.
Art. 16.
1. Do zadań wojewody w zakresie wykonywania zadań systemu należy w szczególności:
1) określanie liczby i rozmieszczenia centrów powiadamiania ratunkowego, szpitalnych
oddziałów ratunkowych oraz zespołów ratownictwa medycznego,
2) przeprowadzanie konkursu ofert na świadczenie usług z zakresu świadczeń zdrowotnych
przedszpitalnych,
3) zawieranie umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych przedszpitalnych z dysponentami
jednostek (zespołów ratownictwa medycznego) i finansowanie działalności zespołów
ratownictwa medycznego, z zastrzeżeniem art. 34 ust. 2 i 3,
4) sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem systemu na obszarze województwa,
5) prowadzenie rejestru jednostek systemu, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 11,
6) prowadzenie rejestru ośrodków nauczających prowadzących kształcenie dyspozytorów
medycznych, rejestru ośrodków nauczających prowadzących kursy doskonalenia zawodowego,
rejestru ośrodków nauczających prowadzących szkolenia w celu uzyskania kwalifikacji
ratownika przedmedycznego, o których mowa w ustawie,
7) uzgadnianie i zatwierdzanie rocznych powiatowych planów zabezpieczenia medycznych
działań ratowniczych,
8) przygotowywanie i aktualizacja przynajmniej raz w roku wojewódzkiego planu
zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych i wojewódzkiego programu w zakresie
ratownictwa medycznego oraz przedstawianie ich ministrowi właściwemu do spraw zdrowia,
9) określenie szczegółowych zadań z zakresu wykonywania zadań systemu dla jednostek
systemu, których obszar działania obejmuje obszar województwa,
10) przesyłanie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, na jego żądanie, informacji i
danych, dotyczących organizacji i funkcjonowania systemu na obszarze województwa,
11) monitorowanie zagrożeń dla życia lub zdrowia na obszarze województwa,
12) wspieranie inicjatyw społecznych w zakresie pogłębiania wiedzy o ratownictwie
medycznym.
2. Wojewoda ma prawo żądania od starostów niezbędnych informacji i danych,
dotyczących organizacji i funkcjonowania systemu na obszarze powiatu.
Art. 17.
1. Do zadań starosty w zakresie wykonywania zadań systemu należy w szczególności:
1) zarządzanie systemem na obszarze powiatu,
2) organizacja i finansowanie bieżącej działalności centrum powiadamiania ratunkowego,
3) przygotowywanie i aktualizacja przynajmniej raz w roku powiatowego planu zabezpieczenia
medycznych działań ratowniczych oraz przedstawianie go wojewodzie,
4) przygotowywanie planu działań ratowniczych,
5) współdziałanie z organami gmin leżących na obszarze powiatu i starostami powiatów
sąsiadujących w celu zawarcia porozumień i powierzania zadań w zakresie ratownictwa
medycznego,
6) przesyłanie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia lub wojewodzie, informacji i
danych, dotyczących organizacji i funkcjonowania systemu na obszarze powiatu, odpowiednio
na żądanie ministra właściwego do spraw zdrowia lub wojewody,
7) rozpoznawanie i monitorowanie zagrożeń dla życia lub zdrowia na obszarze powiatu,
8) zapewnienie i finansowanie kształcenia dyspozytorów medycznych,
9) wspieranie inicjatyw społecznych w zakresie pogłębiania wiedzy o ratownictwie
medycznym.
2. Wykonywanie zadań i kompetencji z zakresu ratownictwa medycznego starosta może
powierzyć powoływanemu i odwoływanemu przez siebie pełnomocnikowi do spraw ratownictwa
medycznego.
3. Starosta wykonuje zadania określone w ust. 1 jako zadania z zakresu administracji
rządowej.
Art. 18.
W przypadku wystąpienia nagłego zagrożenia życia lub zdrowia o skali przekraczającej
możliwości organizacyjne starosty, wojewoda koordynuje funkcjonowanie systemu na
obszarze województwa. W szczególności, w celu podjęcia, przeprowadzenia i zapewnienia
kierowania medycznymi działaniami ratowniczymi, wydaje polecenia starostom.
Art. 19.
1. Zadanie określone w art. 17 ust. 1 pkt 1 starosta wykonuje przy pomocy centrum
powiadamiania ratunkowego.
2. Centrum powiadamiania ratunkowego jest zintegrowanym stanowiskiem dyspozytorskim
usytuowanym w strukturze powiatowej administracji zespolonej, działającym w ramach
powiatowego centrum ratownictwa i reagowania kryzysowego, o którym mowa w ustawie z dnia
.....o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju (Dz.U. Nr
....., poz. .....).
3. Na podstawie porozumienia między właściwymi powiatami centrum powiadamiania
ratunkowego może obejmować zasięgiem działania obszar powiatu lub powiatów
sąsiadujących, z zastrzeżeniem ust. 5. W powiecie, objętym na podstawie porozumienia
zasięgiem działania centrum powiadamiania ratunkowego z innego powiatu, nie tworzy się
centrum powiadamiania ratunkowego.
4. Porozumienie, o którym mowa w ust. 3, wymaga dla swej ważności zatwierdzenia przez
wojewodę.
5. Obszar działania centrum powiadamiania ratunkowego nie może wykraczać poza granice
województwa, z zastrzeżeniem art. 20 ust. 2.
Art. 20.
1. Do zadań centrum powiadamiania ratunkowego należy w szczególności:
1) przyjmowanie powiadomień o stanach nagłego zagrożenia życia lub zdrowia, ustalanie
priorytetów i niezwłoczne dysponowanie jednostek systemu, z uwzględnieniem ust. 2,
2) przekazywanie niezbędnych informacji osobom udzielającym pierwszej pomocy, w
szczególności przed przybyciem zespołu ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia,
3) przekazywanie kierującemu działaniami ratowniczymi niezbędnych informacji
ułatwiających podejmowanie rozstrzygnięć na miejscu zdarzenia,
4) przekazywanie niezbędnych informacji o stanach zagrożenia życia lub zdrowia innym
jednostkom wykonującym zadania w zakresie ratownictwa medycznego,
5) koordynacja medycznych działań ratowniczych podejmowanych przez poszczególne
jednostki systemu, a także działań podejmowanych przez inne jednostki uczestniczące w
działaniach ratowniczych, w szczególności przez jednostki współdziałające z
systemem, o których mowa w art. 32 ust. 1, oraz inne jednostki wykonujące zadania w
zakresie ratownictwa medycznego,
6) monitorowanie i analiza działań ratowniczych.
2. W razie konieczności użycia dodatkowych jednostek systemu, rozlokowanych poza
obszarem działania centrum powiadamiania ratunkowego, dyspozytor medyczny tego centrum
zwraca się do dyspozytora medycznego centrum powiadamiania ratunkowego działającego na
sąsiednim obszarze o wydanie dyspozycji wyjazdu albo wylotu na miejsce zdarzenia zespołu
ratownictwa medycznego lub o przyjęcie osoby znajdującej się w stanie nagłego
zagrożenia
życia lub zdrowia do szpitalnego oddziału ratunkowego.
3. W sytuacji, o której mowa w ust. 2, dyspozytor wydaje dyspozycję wyjazdu albo wylotu
na miejsce zdarzenia lub przyjęcia osoby do szpitalnego oddziału ratunkowego. Dyspozytor
może odmówić wydania dyspozycji, o której mowa w ust. 2, wyłącznie w sytuacji, gdy
jednostka systemu nie ma możliwości wykonania w danej chwili określonego zadania.
4. Wydanie dyspozycji wyjazdu albo wylotu zespołu ratownictwa medycznego w przypadku
określonym w ust. 2, nie rodzi roszczeń finansowych.
Art. 21.
1. Centrum powiadamiania ratunkowego działa z zachowaniem standardów, o których mowa w
ust. 2.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw zdrowia oraz ministrem właściwym do spraw łączności określi, w drodze
rozporządzenia:
1) standardy postępowania centrum powiadamiania ratunkowego,
2) standardy techniczne pomieszczeń centrum powiadamiania ratunkowego,
3) standardy w zakresie wyposażenia centrów powiadamiania ratunkowego, w szczególności
w sprzęt telekomunikacyjny, uwzględniając procedury przyjęcia zgłoszenia o zdarzeniu
i priorytety zgłoszeń, procedury kierowania jednostek systemu i innych jednostek, o
których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 5, oraz koordynowania ich działań, procedury
postępowania
w sytuacjach kryzysowych i przekraczających możliwości organizacyjne centrum, a także
system ewidencjonowania i monitorowania zgłoszeń, system baz danych dotyczących
potencjału ratowniczego oraz potencjalnych zagrożeń na obszarze działania właściwego
centrum powiadamiania ratunkowego oraz względy zabezpieczenia odpowiednich warunków
pracy.
3. W centrum powiadamiania ratunkowego stały dyżur pełni dyspozytor medyczny. W
gotowości do pracy w zakresie koordynacji medycznych działań ratowniczych pozostaje
lekarz koordynator medyczny.
4. Dyspozytor medyczny i lekarz koordynator medyczny spełnia wymagania, o których mowa w
ust. 5.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) wymagania w zakresie kwalifikacji zawodowych osób pełniących funkcje dyspozytora
medycznego i lekarza koordynatora medycznego, uwzględniając wykształcenie medyczne,
staż pracy w ratownictwie oraz wymagane kursy specjalistyczne,
2) tryb pełnienia funkcji przez dyspozytora medycznego i lekarza koordynatora medycznego
oraz odpłatności z tego tytułu, uwzględniając zatrudnienie na podstawie umowy o
pracę lub na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Art. 22.
1. Wojewódzki program w zakresie ratownictwa medycznego stanowi dokument zawierający
założenia i wytyczne dotyczące rozwoju, organizacji i infrastruktury systemu.
2. Powiatowy, wojewódzki i krajowy plan zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych
stanowią dokumenty, ustalające sposoby kierowania oraz zasady współdziałania, a
także procedury podejmowania działań zmierzających do ograniczenia czynników
wywołujących stany nagłego zagrożenia życia lub zdrowia oraz do ograniczenia
następstw tych stanów.
3. Plany, o których mowa w ust. 2, obejmują w szczególności:
1) charakterystykę potencjalnych zagrożeń dla życia lub zdrowia występujących na
danym obszarze,
2) rozmieszczenie w terenie jednostek systemu oraz centrów powiadamiania ratunkowego, z
zastrzeżeniem ust. 4,
3) przydział zadań dla podmiotów wymienionych w pkt 2,
4) sposób koordynowania działań jednostek systemu i innych jednostek wykonujących
zadania w zakresie ratownictwa medycznego lub pomocy doraźnej, określonych w planie,
5) kalkulację kosztów działalności zespołów ratownictwa medycznego i centrów
powiadamiania ratunkowego.
4. Rozmieszczenie w terenie szpitalnych oddziałów ratunkowych w wojewódzkim planie
zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych ustala wojewoda po uzyskaniu opinii
właściwej kasy chorych.
5. W przypadku współdziałania w celu utworzenia wspólnego centrum powiadamiania
ratunkowego na podstawie porozumienia, o którym mowa w art. 19 ust. 3, plan, o którym
mowa w art. 17 ust. 1 pkt 3, tworzy się dla wszystkich powiatów objętych zasięgiem
działania wspólnego centrum powiadamiania ratunkowego.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb tworzenia powiatowych,
wojewódzkich oraz krajowych rocznych planów zabezpieczenia medycznych działań
ratowniczych, uwzględniając strukturę i rodzaj zagrożeń na danym obszarze, strukturę
geograficzną danego obszaru oraz strukturę demograficzną populacji, jak również
rodzaj i strukturę posiadanego
potencjału ratowniczego na danym obszarze i optymalny model systemu dla danego obszaru.
7. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe elementy planów działań
ratowniczych, uwzględniając sposób współdziałania jednostek systemu z innymi
jednostkami i służbami uczestniczącymi w medycznej akcji ratowniczej, w szczególności
z jednostkami krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i Policji, oraz zasady
funkcjonowania systemu w przypadku zdarzeń masowych.
Rozdział 3
Zasady działania systemu
Art. 23.
1. Jednostkami systemu są:
1) szpitalne oddziały ratunkowe,
2) zespoły ratownictwa medycznego, włączone do systemu na podstawie art. 24,
2. W szpitalnych oddziałach ratunkow ych oraz zespołach ratownictwa medycznego udziela
się świadczeń zdrowotnych w ramach podejmowanych medycznych działań ratowniczych.
3. Jednostki systemu stosują odpowiednie do postawionych zadań medyczne procedury
ratownicze oraz posiadają wyposażenie pozwalające na realizację tych zadań.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe zadania szpitalnych oddziałów ratunkowych,
2) szczegółowe zadania zespołów ratownictwa medycznego, uwzględniając wiedzę i
praktykę w zakresie zarządzania i systemów informacyjnych w ochronie zdrowia,
3) szczegółowe wymagania dotyczące lokalizacji w strukturze szpitala oraz warunków
technicznych i budowlanych, jakim powinien odpowiadać szpitalny oddział ratunkowy,
4) strukturę organizacyjną szpitalnego oddziału ratunkowego, uwzględniając względy
zabezpieczenia sprawności prowadzenia medycznych działań ratowniczych,
5) standardy medycznych procedur ratowniczych, uwzględniając aktualny stan wiedzy
medycznej, obejmujący w szczególności osiągnięcia w zakresie medycyny ratunkowej na
świecie, i dorobek innych państw w zakresie określenia standardów medycznych procedur
ratowniczych,
6) rodzaje zespołów ratownictwa medycznego oraz niezbędne wymagania w zakresie ich
składu osobowego i wyposażenia, uwzględniając niezbędne kwalifikacje i liczbę osób
wchodzących w skład zespołów ratownictwa medycznego oraz minimalne wymagania
techniczne i niezbędne wyposażenie środków transportu zespołów ratownictwa
medycznego,
7) dodatkowe wymagania w zakresie wyposażenia szpitalnych oddziałów ratunkowych,
uwzględniając wymagania dotyczące warunków technicznych i budowlanych, jakim powinien
odpowiadać szpitalny oddział ratunkowy, strukturę organizacyjną szpitalnego oddziału
ratunkowego oraz minimalne wyposażenie szpitalnego oddziału ratunkowego w wyroby
medyczne.
Art. 24.
1. Do systemu mogą być włączone szpitalne oddziały ratunkowe i zespoły ratownictwa
medycznego, których lokalizacja jest zgodna z wojewódzkim planem zabezpieczenia
medycznych działań ratowniczych, spełniające wymagania, o których mowa w art. 23 ust.
4, oraz zdolne do:
1) wykonywania medycznych działań ratowniczych w ramach systemu,
2) zachowania spójności i ciągłości procedur ratowniczych,
3) zachowania podległości w ramach systemu,
4) koordynacji medycznych działań ratowniczych, podejmowanych wspólnie z innymi
jednostkami systemu, poprzez zapewnienie odpowiedniego standardu procedur ratowniczych i
wyposażenia,
5) właściwego dokumentowania przeprowadzonych medycznych działań ratowniczych,
6) przestrzegania zasady dyspozycyjności.
2. Włączenie do systemu jednostki, o której mowa w ust. 1, odmowa włączenia,
wyłączenie jednostki z systemu oraz odmowa wyłączenia następuje w drodze decyzji
właściwego wojewody, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4. Wojewoda podejmuje decyzję o
włączeniu jednostki do systemu na podstawie wojewódzkiego planu zabezpieczenia
medycznych działań ratowniczych w części określającej liczbę i lokalizację
jednostek systemu.
3. Włączenie do systemu jednostek lotniczych służb ratowniczych, odmowa włączenia,
wyłączenie jednostki z systemu oraz odmowa wyłączenia następuje w drodze decyzji
ministra właściwego do spraw zdrowia.
4. Włączenie do systemu jako zespołów ratownictwa medycznego lotniczych grup
poszukiwawczo-ratowniczych podległych Ministrowi Obrony Narodowej następuje w drodze
porozumienia ministra właściwego do spraw zdrowia z Ministrem Obrony Narodowej.
5. Jednostki, o których mowa w ust. 3 i 4, muszą spełniać wymagania określone dla
zespołów ratownictwa medycznego, o których mowa w ustawie.
6. Włączenie jednostki do systemu następuje na wniosek dysponenta jednostki
ubiegającej się o włączenie do systemu, z tym że włączenie zespołu ratownictwa
medycznego do systemu następuje po przeprowadzeniu konkursu ofert. Konkursu nie
przeprowadza się w stosunku do lotniczych grup poszukiwawczo-ratowniczych, o których
mowa w ust. 4.
7. Konkurs przeprowadza organ uprawniony do wydania decyzji o włączeniu jednostki do
systemu.
8. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, tryb
składania ofert przez zespoły ratownictwa medycznego, sposób przeprowadzania konkursu
oraz zgłaszania i rozpatrywania skarg i protestów związanych z tymi czynnościami,
uwzględniając wymagania zabezpieczenia równości jednostek ubiegających się o
włączenie do systemu.
9. Wyłączenie jednostki z systemu może nastąpić na wniosek dysponenta jednostki lub z
urzędu. Wojewoda albo minister właściwy do spraw zdrowia podejmuje z urzędu decyzję o
wyłączeniu jednostki z systemu, jeżeli jednostka nie spełnia wymagań, o których mowa
w art. 12 ust. 2, art. 23 ust. 4 lub art. 25, bądź utraciła zdolności określone w
ust. 1.
10. Rejestr jednostek systemu prowadzi wojewoda, z zastrzeżeniem ust. 11.
11. Rejestr włączonych do systemu jednostek lotniczych służb ratowniczych oraz
lotniczych grup poszukiwawczo-ratowniczych prowadzi minister właściwy do spraw zdrowia.
12. Rejestry, o których mowa w ust. 10 i 11, są jawne i dostępne do wglądu dla osób
trzecich.
13. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, dane objęte
rejestrami, o których mowa w ust. 10 i 11, wzory rejestrów, tryb dokonywania wpisów i
zmian w rejestrze oraz wykreśleń z rejestru, uwzględniając w szczególności
kwalifikacje personelu, standardy wyposażenia oraz dane dotyczące obowiązkowego
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Art. 25.
Minister właściwy do spraw zdrowia i właściwy wojewoda podejmują działania
organizacyjne zmierzające do zapewnienia od dnia 1 stycznia 2004 r. następujących
parametrów czasu przybycia na miejsce zdarzenia dla zespołu ratownictwa medycznego od
chwili przyjęcia zgłoszenia przez dyspozytora medycznego centrum powiadamiania
ratunkowego:
1) mediana czasu dojazdu - w skali każdego miesiąca - jest nie większa niż 8 minut w
aglomeracji miejskiej i 15 minut poza aglomeracją miejską,
2) trzeci kwartyl czasu dojazdu - w skali każdego miesiąca - jest nie większy niż 12
minut w aglomeracji miejskiej i 20 minut poza aglomeracją miejską,
3) maksymalny czas dojazdu nie może być dłuższy niż 20 minut w aglomeracji miejskiej
i 30 minut poza aglomeracją miejską, przy czym przyjmuje się, że 0,5% przypadków o
najdłuższych czasach dojazdu w skali każdego miesiąca nie bierze udziału w naliczaniu
parametrów określonych w pkt 1-3, z dodatkowym zastrzeżeniem, że przypadki te nie
podlegają kumulacji
pomiędzy miesiącami.
Art. 26.
1. Kierowanie medycznymi działaniami ratowniczymi rozpoczyna się z chwilą zawiadomienia
centrum powiadamiania ratunkowego.
2. Medycznymi działaniami ratowniczymi kieruje lekarz ratunkowy zespołu ratownictwa
medycznego, który przybył pierwszy na miejsce zdarzenia.
3. Do czasu przybycia na miejsce zdarzenia lekarza ratunkowego, o którym mowa w ust. 2,
dyspozytor medyczny centrum powiadamiania ratunkowego może wyznaczyć jako kierującego
medycznymi działaniami ratowniczymi innego lekarza ratunkowego, niż określony w ust. 2,
a w szczególnie uzasadnionym przypadku innego lekarza, nie będącego lekarzem
ratunkowym, w szczególności lekarza, który przybył pierwszy na miejsce zdarzenia.
4. Do czasu przybycia na miejsce zdarzenia zespołu ratownictwa medycznego lub do czasu
wyznaczenia osoby, o której mowa w ust. 3, kierującym medycznymi działaniami
ratowniczymi jest dyspozytor medyczny centrum powiadamiania ratunkowego.
5. Podczas zdarzeń, w których prowadzone są także działania w zakresie gaszenia
pożarów, ratownictwa chemicznego, ekologicznego lub technicznego, kierowanie jest
prowadzone przez kierującego działaniem ratowniczym w rozumieniu przepisów o ochronie
przeciwpożarowej i krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym.
6. W sytuacjach, o których mowa w ust. 5, lekarz ratunkowy koordynuje medyczne działania
ratownicze i wspomaga kierującego działaniem ratowniczym.
Art. 27.
1. Jednostki systemu obowiązane są prowadzić dokumentację medycznych działań
ratowniczych, będącą dokumentacją medyczną w rozumieniu art. 18 ustawy z dnia 30
sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408, z 1992 r. Nr 63,
poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz.
110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 158, poz. 1041, z 1998 r. Nr 106,
poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 28, poz. 255 i poz. 256 i Nr
84, poz. 935, z 2000 r.
Nr 3, poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 84, poz. 948, Nr 114, poz. 1193 i Nr
120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 45), z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) dodatkowe dane, jakie powinny znaleźć się w dokumentacji medycznych działań
ratowniczych, uwzględniając dane i wymagania wynikające ze szczególnych warunków
organizacyjnych procesu podejmowania medycznych działań ratowniczych, a w
szczególności określenie lokalizacji zdarzenia powodującego stan nagłego zagrożenia
życia lub zdrowia, wskazanie centrum powiadamiania ratunkowego, które przyjęło
zgłoszenie, wskazanie jednostek systemu podejmujących medyczne działania ratownicze na
wezwanie centrum
powiadamiania ratunkowego, określenie czasu przyjęcia zgłoszenia przez centrum
powiadamiania ratunkowego, przybycia zespołu ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia
i przyjęcia pacjenta do szpitalnego oddziału ratunkowego,
2) szczególne wymagania w zakresie sposobu prowadzenia, udostępniania i przechowywania
dokumentacji medycznych działań ratowniczych, uwzględniając sposób prowadzenia
dokumentacji działań zespołów ratownictwa medycznego, szpitalnych oddziałów
ratunkowych i centrów powiadamiania ratunkowego.
Art. 28.
1. Do realizacji zadań systemu wykorzystuje się w szczególności publiczną sieć
telekomunikacyjną.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych oraz ministrem właściwym do spraw łączności określi, w drodze
rozporządzenia, organizację systemu łączności na potrzeby systemu, a w
szczególności:
1) procedury łączności pomiędzy miejscem zdarzenia a centrum powiadamiania
ratunkowego,
2) procedury łączności wewnątrz systemu,
3) procedury łączności pomiędzy systemem i świadczeniodawcami usług medycznych,
4) organizację systemu kierowania połączeń inicjowanych za pomocą numerów alarmowych
do właściwych terytorialnie centrów powiadamiania ratunkowego, uwzględniając zadania
operatora systemu łączności oraz system łączności przywoławczej przewodowej i
bezprzewodowej, łączności wewnątrzsystemowej i łączności zewnętrznej oraz
standardy istniejące w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Art. 29.
1. W przypadku powstania nagłego zagrożenia życia lub zdrowia w pomieszczeniach misji
dyplomatycznej, urzędu konsularnego lub instytucji międzynarodowej, korzystającej z
immunitetu dyplomatycznego lub konsularnego, prowadzenie medycznych działań ratowniczych
przez jednostkę systemu jest dopuszczalne po uprzednim uzyskaniu zgody odpowiednio szefa
misji dyplomatycznej, kierownika urzędu konsularnego lub kierownika instytucji
międzynarodowej.
2. W przypadku powstania nagłego zagrożenia życia lub zdrowia na terenach zamkniętych
w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, prowadzenie medycznych działań ratowniczych
przez jednostkę systemu jest dopuszczalne po uprzednim uzyskaniu zgody osoby
upoważnionej.
Art. 30.
1. Medyczne działania ratownicze w jednostkach systemu podejmują:
1) lekarz ratunkowy,
2) pielęgniarka ratunkowa,
3) ratownik medyczny.
2. Tryb nabywania kwalifikacji lekarza ratunkowego oraz pielęgniarki ratunkowej
określają przepisy o zawodzie lekarza oraz przepisy o zawodach pielęgniarki i
położnej.
3. Zawód ratownika medycznego może wykonywać osoba, która:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych oraz
2) uzyskała w kraju dyplom ukończenia wyższych studiów zawodowych w zakresie
ratownictwa medycznego, bądź uzyskała za granicą dyplom uznany w kraju za
równorzędny, lub
3) uzyskała tytuł ratownika medycznego na dotychczas obowiązujących zasadach w
policealnych szkołach medycznych przed 30 września 2006 r. - w zakresie, o którym mowa
w ust. 7.
4. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, minimalne wymagania
programowe wyższych studiów zawodowych dla kierunków kształcących ratowników
medycznych oraz zakres wiedzy niezbędnej dla przygotowania zawodowego ratowników
medycznych.
5. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do stałego aktualizowania swojej
wiedzy zawodowej nie rzadziej niż raz na cztery lata, w formie kursów doskonalenia
zawodowego, potwierdzonych dyplomem lub świadectwem ukończenia, organizowanych przez
ośrodki nauczające lub przez pracodawcę we współpracy z ośrodkami nauczającymi.
6. W przypadku gdy osoby, o których mowa w ust. 1, są pracownikami, zapewnienie
wykonywania obowiązku określonego w ust. 5, jest obowiązkiem pracodawcy.
7. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, zakres
medycznych działań ratunkowych, które mogą być podejmowane przez ratownika
medycznego, samodzielnie lub pod nadzorem lekarza ratunkowego, uwzględniając minimalne
wymagania programowe wyższych studiów zawodowych dla ratowników medycznych, oraz
aktualny stan wiedzy w zakresie medycyny ratunkowej.
Art. 31.
1. Jednostki systemu używają oznaczenia systemu.
2. Oznaczenie systemu może być używane wyłącznie do oznaczenia osób wykonujących
medyczne działania ratownicze oraz jednostek systemu i centrów powiadamiania
ratunkowego.
3. Wzór graficznego systemu identyfikacji Państwowego Ratownictwa Medycznego, będącego
oznaczeniem systemu, stanowi załącznik do ustawy.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób
oznakowania kierującego medycznymi działaniami ratowniczymi, osób wykonujących
medyczne działania ratownicze oraz jednostek systemu i centrów powiadamiania
ratunkowego, uwzględniając zapewnienie możliwości rozpoznania rodzaju funkcji i zadań
wykonywanych w systemie przez oznaczone osoby i jednostki.
Art. 32.
1. Jednostki systemu biorące udział w medycznych działaniach ratowniczych
współdziałają z:
1) jednostkami krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i Policji - na zasadach
określonych w przepisach o ochronie przeciwpożarowej dotyczących krajowego systemu
ratowniczo-gaśniczego oraz w przepisach o Policji,
2) z pododdziałami Sił Zbrojnych - na zasadach określonych w odrębnych przepisach,
3) organizacjami społecznymi i stowarzyszeniami, w szczególności z Górskim Ochotniczym
Pogotowiem Ratunkowym, Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym, Wodnym Ochotniczym
Pogotowiem Ratunkowym, z Polskim Czerwonym Krzyżem oraz z ochotniczymi strażami
pożarnymi - na zasadach określonych w umowie zawartej między organem administracji
publicznej, o którym mowa w art. 14 ust. 1, i organizacją społeczną lub
stowarzyszeniem - z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W ramach współdziałania, o którym mowa w ust. 1, osoby uprawnione do podejmowania
medycznych działań ratowniczych w jednostkach systemu współpracują z osobami,
będącymi pracownikami albo funkcjonariuszami jednostek, o których mowa w ust. 1 pkt 1
lub członkami organizacji społecznych i stowarzyszeń, o których mowa w ust. 1 pkt 3,
które posiadają kwalifikacje ratownika przedmedycznego, lub kwalifikacje osób
uprawnionych do podejmowania medycznych działań ratowniczych w rozumieniu ustawy.
3. Jednostki biorące udział w działaniach ratowniczych w transporcie morskim, lotniczym
oraz górnictwie podlegają odrębnym przepisom.
Art. 33.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, programy:
1) kursów doskonalenia zawodowego, o których mowa w art. 30 ust. 5,
2) szkolenia w celu uzyskania kwalifikacji ratownika przedmedycznego,
3) kursu pierwszej pomocy, uwzględniając aktualny stan wiedzy w zakresie medycyny
ratunkowej.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, ramowy program
kształcenia dyspozytorów medycznych uwzględniając procedury dotyczące przyjęcia
zgłoszenia o zdarzeniu, priorytety zgłoszeń, dysponowanie środkami, koordynację
działań jednostek systemu i innych jednostek, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 5,
postępowanie w sytuacjach kryzysowych i przekraczających możliwości organizacyjne
centrum, gromadzenie i ewidencjonowanie danych oraz prowadzenie dokumentacji centrum
powiadamiania ratunkowego, a także znajomość topografii obszaru i znajomości sprzętu.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, kryteria
kwalifikacji ośrodków nauczających, prowadzących:
1) kursy doskonalenia zawodowego, o których mowa w art. 30 ust. 5,
2) kształcenie dyspozytorów medycznych,
3) szkolenia w celu uzyskania kwalifikacji ratownika przedmedycznego, uwzględniając
wymagania w zakresie zaplecza dydaktycznego i sprzętowego.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, kwalifikacje,
jakie powinna posiadać osoba przeprowadzająca kurs pierwszej pomocy, uwzględniając
wykształcenie medyczne oraz ukończone kursy lub szkolenia.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia podaje do publicznej wiadomości w drodze
obwieszczenia ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor
Polski" listę ośrodków nauczających, o których mowa w ust. 3.
Rozdział 4
Zasady finansowania systemu
Art. 34.
1. Świadczenia zdrowotne przedszpitalne są finansowane z budżetu państwa z części
pozostającej w dyspozycji właściwego wojewody, na podstawie umów zawieranych z
dysponentami jednostek (zespołów ratownictwa medycznego), z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
Świadczenia te są finansowane w formie zryczałtowanej stawki dobowej.
2. Świadczenia zdrowotne przedszpitalne udzielane przez jednostki lotniczych służb
ratowniczych są finansowane z budżetu państwa z części pozostającej w dyspozycji
ministra właściwego do spraw zdrowia, na podstawie umów zawieranych z dysponentami
jednostek.
3. Świadczenia zdrowotne przedszpitalne udzielane przez lotnicze grupy
poszukiwawczo-ratownicze są finansowane z budżetu państwa z części pozostającej w
dyspozycji Ministra Obrony Narodowej.
4. Koszt udzielenia świadczenia zdrowotnego w ramach medycznych działań ratowniczych, z
wyjątkiem świadczeń zdrowotnych udzielanych osobom nieobjętym powszechnym
ubezpieczeniem zdrowotnym oraz kosztów transportu i udzielania świadczeń zdrowotnych na
miejscu zdarzenia i w środku transportu, ponosi właściwa kasa chorych.
5. Podstawę do planowania środków w budżecie państwa na świadczenia zdrowotne
przedszpitalne stanowią:
1) wojewódzkie plany zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych, w części
określającej liczbę i lokalizację zespołów ratownictwa medycznego,
2) krajowy plan zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych w stosunku do świadczeń
zdrowotnych przedszpitalnych udzielanych przez jednostki lotniczych służb ratowniczych,
- z uwzględnieniem wielkości środków, które dysponenci jednostek (zespołów
ratownictwa medycznego) uzyskują z kas chorych na podstawie ust. 10.
6. Organy uprawnione do wydawania decyzji o włączeniu zespołów ratownictwa medycznego
do systemu zawierają umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych przedszpitalnych z
dysponentami jednostek systemu (zespołów ratownictwa medycznego), które spełniają
wymagania, o których mowa w ustawie i w przepisach odrębnych. Umów o udzielanie
świadczeń zdrowotnych przedszpitalnych nie zawiera się z lotniczymi grupami
poszukiwawczo-
ratowniczymi.
7. Umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych przedszpitalnych, o których mowa w ust. 5,
powinny określać w szczególności:
1) rodzaj i zakres udzielanych świadczeń,
2) zasady rozliczeń z dysponentami jednostek,
3) maksymalną kwotę zobowiązania budżetu państwa wobec dysponenta jednostki,
4) zasady kontroli jakości, zasadności i dostępności świadczeń oraz realizacji
umów,
5) zasady rozpatrywania kwestii spornych, zażaleń, przeprowadzania i udokumentowania
postępowania kontrolnego oraz wydawania wniosków pokontrolnych,
6) sposób informowania odpowiednio wojewody albo ministra właściwego do spraw zdrowia o
wielkości środków uzyskiwanych z kas chorych na podstawie ust. 10.
8. Przy zawieraniu umów odpowiednio wojewoda albo minister właściwy do spraw zdrowia
uwzględnia wielkość środków uzyskanych z kas chorych w roku ubiegłym na postawie
ust. 10.
9. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) górny i dolny limit zryczałtowanej stawki dobowej w zależności od rodzaju zespołu
ratownictwa medycznego, uwzględniając koszty eksploatacyjne środka transportu,
wynagrodzenie personelu, koszty amortyzacji środka transportu i wyrobów medycznych,
2) algorytm określenia zryczałtowanej stawki dobowej, uwzględniając gęstość
zaludnienia na obszarze działania zespołu ratownictwa medycznego, ilość świadczeń
zdrowotnych udzielanych w ramach podejmowanych przez zespół ratownictwa medycznego
medycznych działań ratowniczych w poprzednim roku budżetowym oraz średnią
odległość pokonywaną przez zespół ratownictwa medycznego w ramach jednego wyjazdu
albo lotu w poprzednim roku
budżetowym.
10. Jeżeli przyczyną wezwania zespołu ratownictwa medycznego nie był stan nagłego
zagrożenia życia lub zdrowia zakończony hospitalizacją lub diagnostyką w szpitalu, a
pacjentowi udzielono jedynie świadczeń zdrowotnych w miejscu zdarzenia, właściwa kasa
chorych ponosi na rzecz dysponenta jednostki koszt udzielania świadczeń zdrowotnych i
przejazdu albo przelotu zespołu na miejsce zdarzenia.
11. Jeżeli na miejscu zdarzenia lub w czasie transportu przez zespół ratownictwa
medycznego nastąpił zgon pacjenta, koszt udzielonych świadczeń zdrowotnych ponosi
budżet państwa w ramach zryczałtowanej stawki dobowej, o której mowa w ust. 1.
12. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
finansów określi, w drodze rozporządzenia, sposób rozliczeń między dysponentem
jednostki i kasą chorych w przypadkach, o których mowa w ust. 10, uwzględniając czas
trwania interwencji, rodzaj zespołu ratownictwa medycznego oraz zakres udzielanych
świadczeń zdrowotnych.
13. Świadczenia zdrowotne udzielane w szpitalu i świadczenia zdrowotne poszpitalne dla
osób objętych powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym, udzielane w ramach medycznych
działań ratowniczych i po wykonaniu medycznych działań ratowniczych, są finansowane
na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu
zdrowotnym (Dz.U. Nr 28, poz. 153 i Nr 75, poz. 468, z 1998 r. Nr 117, poz. 756, Nr 137,
poz. 887, Nr 144,
poz. 929 i Nr 162, poz. 1116, z 1999 r. Nr 45, poz. 439, Nr 49, poz. 483, Nr 63, poz. 700,
Nr 70, poz. 777, Nr 72, poz. 802, Nr 109, poz. 1236 i Nr 110, poz. 1255 i 1256, z 2000 r.
Nr 12, poz. 136, Nr 18, poz. 230, Nr 95, poz. 1041 i Nr 122, poz. 1311 i 1324 oraz z 2001
r. Nr 8, poz. 64 i Nr 52, poz. 539).
14. Leczenie szpitalne i świadczenia zdrowotne poszpitalne dla osób nieobjętych
powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym są finansowane na zasadach określonych w
odrębnych przepisach.
Art. 35.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia, inni właściwi ministrowie oraz jednostki
samorządu terytorialnego zapewniają finansowanie nakładów inwestycyjnych
pozwalających na utworzenie i modernizację:
1) zespołów ratownictwa medycznego - w liczbie właściwej dla spełnienia wymagań,
określonych w art. 25, poprzez udział w finansowaniu zakupów i modernizacji środków
transportu oraz ich niezbędnego wyposażenia,
2) szpitalnych oddziałów ratunkowych - w liczbie nie mniejszej niż jeden szpitalny
oddział ratunkowy na 100-300 tys. mieszkańców, poprzez udział w finansowaniu
wyposażenia w standardowe wyroby medyczne,
3) centrów powiadamiania ratunkowego w części pozwalającej na wykonywanie zadań
określonych w art. 20 ust. 1, poprzez udział w finansowaniu wyposażenia w sprzęt
komputerowy i środki łączności.
2. Finansowanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, dokonywane jest także na podstawie
programów wieloletnich ustanawianych przez Radę Ministrów na zasadach określonych w
przepisach o finansach publicznych, dotyczących rozwoju ratownictwa medycznego, w formie
dotacji celowej z budżetu państwa na rzecz właściwego dysponenta jednostki.
Art. 36.
1. Zadania wojewody określone w art. 16 ust. 1 są finansowane z części budżetu
państwa, pozostającej w dyspozycji właściwego wojewody.
2. Podstawę do planowania środków na finansowanie działalności bieżącej centrów
powiadamiania ratunkowego stanowią powiatowe i wojewódzkie plany zabezpieczenia
medycznych działań ratowniczych.
Rozdział 5
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe
Art. 37.
W ustawie z dnia 18 lipca 1950 r. o odpowiedzialności zawodowej fachowych pracowników
służby zdrowia (Dz.U. Nr 36, poz. 332) w art. 1 w ust. 1 po wyrazie
"położnych" dodaje się wyrazy "ratowników medycznych".
Art. 38.
W ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. Nr 81, poz. 351,
z 1994 r. Nr 27, poz. 96 i Nr 89, poz. 414, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 111,
poz. 725 i Nr 121, poz. 770, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r.
Nr 120, poz. 1268) w art. 14: a) w ust. 1 w pkt 5 kropkę zastępuje się przecinkiem i
dodaje się pkt 6 w
brzmieniu:
"6) współpracę z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne.",
b) w ust. 2 w pkt 8 po wyrazie ?organizacji? dodaje się wyrazy "centrów
powiadamiania ratunkowego i".
Art. 39.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz.
408, z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z
1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 158, poz. 1041,
z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 28, poz.
255 i poz. 256 i Nr 84, poz. 935, z 2000 r. Nr 3, poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz.
489, Nr 84, poz. 948, Nr 114,
poz. 1193, Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 45) wprowadza się następujące
zmiany:
1) art. 28 otrzymuje brzmienie:
?Art. 28. 1. Świadczenia zdrowotne w razie wypadku, urazu, porodu, nagłego zachorowania
lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia powodujących zagrożenia życia są udzielane w
szczególności przez jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne na zasadach
określonych w ustawie z dnia ............... o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U.
Nr ..., poz. ...).
2. Pogotowie ratunkowe może udzielać świadczeń zdrowotnych, o których mowa w ust. 1,
w szczególności w ramach systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne.",
2) art. 54 otrzymuje brzmienie:
"Art. 54. 1. Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może uzyskiwać środki
finansowe:
1) z odpłatnych świadczeń zdrowotnych udzielanych na podstawie umowy, chyba że
przepisy odrębne stanowią inaczej,
2) na realizację programów zdrowotnych i programu Zintegrowane Ratownictwo Medyczne, w
tym na niezbędne do ich wykonania wydatki inwestycyjne lub zakup specjalistycznych
wyrobów medycznych, na podstawie umowy i w zakresie w niej określonym, 3) z wydzielonej
działalności gospodarczej innej niż wymieniona w pkt 1 i 2, jeżeli statut zakładu
przewiduje prowadzenie takiej działalności,
4) z darowizn, zapisów, spadków oraz ofiarności publicznej, także pochodzenia
zagranicznego, z zastrzeżeniem z art. 42.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, mogą być finansowane ze środków
publicznych pozostających w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia, organu,
który utworzył zakład oraz jednostki samorządu terytorialnego lub innych podmiotów,
uprawnionych na
podstawie odrębnych przepisów.
3. Wyboru realizatora programu zdrowotnego dokonuje się w drodze konkursu ofert,
przeprowadzanego przez dysponenta środków publicznych.
4. O przeprowadzeniu konkursu ofert, o którym mowa w ust. 3, dysponent środków
publicznych ogłasza w swojej siedzibie co najmniej na 30 dni przed wyznaczonym upływem
terminu składania ofert.
5. W ogłoszeniu, o którym mowa w ust. 4, określa się w szczególności:
1) przedmiot konkursu ofert,
2) wymagania stawiane oferentom, niezbędne do realizacji programu zdrowotnego,
3) termin i miejsce składania ofert.
6. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do trybu przeprowadzenia konkursu ofert i zawarcia
umów o realizację programu zdrowotnego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
cywilnego dotyczące przetargu pisemnego.
7. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
warunki przekazywania samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej środków
publicznych na
realizację zadań, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, a także sposób rozliczania tych
środków oraz sprawowania kontroli nad prawidłowością ich wykorzystania - z
uwzględnieniem sporządzania przez zakład planu rzeczowo-finansowego zadania, rodzaju
wydatków,
jakie mogą być finansowane oraz istotnych elementów umowy o realizację zadania.
8. Do warunków i trybu przekazywania środków publicznych, o których mowa w ust. 2,
przez dysponentów tych środków, nie mają zastosowania przepisy o zamówieniach
publicznych.?.
Art. 40.
W ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz.U. z 1997 r. Nr 28, poz. 152 i
Nr 88, poz. 554, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 60, poz. 636
i Nr 64, poz. 729 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 60, poz. 698, Nr 94, poz. 1037 i Nr
120, poz. 1268) w art. 50:
1) w ust. 3 po wyrazach ?z zastrzeżeniem? dodaje się wyrazy "ust. 5d oraz",
2) dodaje się ust. 5d w brzmieniu:
"5d. Wykonywanie funkcji lekarza koordynatora medycznego, w rozumieniu ustawy z dnia
... o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. Nr ..., poz. ...), na podstawie umowy o
pracę lub na podstawie umowy cywilnoprawnej nie jest równoznaczne z indywidualną
praktyką lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktyką lekarską.".
Art. 41.
W ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. z 1999 r.
Nr 82, poz. 928, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 48, poz. 550, Nr 62, poz.
718, Nr 70, poz. 816, Nr 73, poz. 852, Nr 109, poz. 1158, Nr 122, poz. 1314 i 1321 oraz z
2001 r. Nr 3, poz. 18, Nr 5, poz. 43 i poz. 44 i Nr 42, poz. 475) w art. 33 ust. 1
otrzymuje brzmienie:
"1. Dział zdrowie obejmuje sprawy:
1) ochrony zdrowia i zasad organizacji opieki zdrowotnej,
2) nadzoru nad produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi,
3) organizacji i nadzoru nad systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne,
4) zawodów medycznych,
5) warunków sanitarnych oraz nadzoru sanitarnego,
6) lecznictwa uzdrowiskowego,
7) koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie rzeczowych
świadczeń leczniczych.
Art. 42.
Ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o kursie pierwszej pomocy, należy przez
to rozumieć szkolenie z zakresu podejmowania czynności, o których mowa w art. 3 pkt 3.
Art. 43.
1. Do dnia 31 grudnia 2009 r. osobami uprawnionymi do podejmowania medycznych
działań ratowniczych w jednostkach systemu są:
1) lekarze ratunkowi, lekarze odbywający specjalizację w dziedzinie medycyny
ratunkowej, lekarze posiadający specjalizację I lub II stopnia w dziedzinie
anestezjologii, chirurgii, interny i pediatrii,
2) pielęgniarki ratunkowe, pielęgniarki odbywające specjalizację w pielęgniarstwie
ratunkowym, pielęgniarki specjalistki z anestezjologii, chirurgii, interny, pediatrii,
oraz pielęgniarki posiadające co najmniej 3-letni staż pracy w tych specjalnościach,
3) ratownicy medyczni, spełniający wymagania określone w art. 30.
2. Od dnia 1 stycznia 2004 r. nie przeprowadza się naboru do policealnych szkół dla
ratowników medycznych.
Art. 44.
1. Szpitalne oddziały ratunkowe oraz zespoły ratownictwa medycznego istniejące w dniu
wejścia w życie ustawy i spełniające wymagania w niej określone, po złożeniu
wniosku przez dysponenta jednostki stają się jednostkami systemu i uzyskują wpis do
rejestru tych jednostek, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy lotniczych grup poszukiwawczo-ratowniczych.
3. Centra powiadamiania ratunkowego spełniające wymagania określone w ustawie z dniem
wejścia w życie ustawy stają się centrami powiadamiania ratunkowego w rozumieniu
ustawy.
Art. 45.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., z tym że art. 34 ust. 5 w części
dotyczącej uwzględnienia wielkości środków, które dysponenci jednostek i zespołów
ratownictwa medycznego uzyskują z kas chorych, wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003
r.
|