Obok sprzętu gaśniczego w działaniach ratowniczo-gaśniczych
znaczącą rolę może spełniać sprzęt ratowniczy i pomocniczy. Stuży on bowiem do
wykonywania dojść do źródła ognia, usuwania elementów stanowiących drogę rozwoju
pożaru, do działań ewakuacyjnych i innych. Z uwagi na zastosowania dzielimy go na:
- burzący,
- tnący,
- rozpierający i podnoszący,
- ewakuacyjny,
- specjalny.
Sprzęt burzący
Wśród licznych rodzajów sprzętu i
urządzeń burzących możemy wyszczególnić:
- sprzęt typowo pożarniczy,
- sprzęt nie będący pożarniczym, ale zaliczany do burzącego,
- sprzęt o innym przeznaczeniu, który może być wykorzystany do czynności burzących.
Typowym
sprzętem pożarniczym są różnego rodzaju bosaki, topór ciężki,
siekierołomy i kotwice pożarnicze.
 |
Bosak
podręczny odkuty jest ze stali. Zasadniczą jego częścią jest grot i hak. Drugą
częścią jest stopka służąca również jako uchwyt bosaka. Służy do torowania
drogi. Można za jego pomocą wyważać drzwi, okna, odrywać deski, usuwać drobne
elementy konstrukcyjne budynku. Jego długość wynosi 1,15 m. Bosak ciężki to
stalowy hak z grotem osadzonym na pięciometrowym drzewcu. Przy stalowej tulei osadzonej
na drzewcu zamocowane jest kółko, do którego można przytwierdzić linę. Lina
umożliwia prowadzenie prac burzących przez kilku strażaków. Bosak lekki jest
krótszy od bosaka ciężkiego. Jego długość wynosi 4,3 m (drzewca - 4 m). Obsługiwany
jest przez jednego strażaka. Nie posiada jarzma do mocowania liny. Wykorzystywany jest do
prowadzenia lżejszych czynności burzących. Bosak strzechowy to
trójzębny hak ze stali węglowej osadzony na pięciometrowym drzewcu. Obsługiwany jest
przez 2 osoby. Służy do rozrywania strzech i składowisk materiałów strzępiastych,
np. stert, stogów, płonącego siana i słomy w sąsiekach stodół. Bosak
sufitowy wykonany jest w postaci dwóch przeciwległych haków o małej
krzywiźnie tuków. Jeden hak odkuty jest w kształcie czterobocznego, ostrego dzioba,
drugi zaś w kształcie ostrej łopatki (kilofa). Długość drewnianego drzewca wynosi
2,5 m. Służy do prac wewnątrz budynku, np. do zrywania podsufitówki, boazerii,
sttukiwania tynków. |
Topór
strażacki ciężki składa się z głowicy i toporzyska. Głowica odkuta jest ze
stali węglowej. Toporzysko zaś wykonane jest z twardego drewna. Długość toporzyska
wynosi 0,6 m. Topór może służyć do wyważania zamków, wyrąbywania drzwi, podłóg,
belek.
Łom
to masywny, stalowy pręt o długości 1,2 m zakończony z jednej strony ostrzem, z
drugiej zaś pochyloną pod kątem 30° do osi łopatką. W łopatce wykonane jest
nacięcie służące np. do wyciągania gwoździ. Łom służy do drobnych prac
burzących, np. do zrywania zamków, odrywania desek, wyważania drzwi itp.
 |
Siekierołom
jest urządzeniem łączącym ze sobą funkcje topora ciężkiego i łomu. Stosuje się go
do powiększenia lub wykonywania otworów w ścianach, do wyważania drzwi w budynkach i
samochodach. Pożyteczny przy uwalnianiu osób uwięzionych w pojazdach i zamkniętych
mieszkaniach. |
Kotwica
pożarnicza służy do burzenia grożących zawaleniem ścian, czy kominów, do
przeciągania ciężkich elementów budynków. Kotwicę zaczepia się na burzonym
elemencie i ciągnie za pomocą łańcucha.
Do
sprzętu, który nie jest typowo pożarniczy, ale jego funkcje są burzące, zaliczamy:
młoty pneumatyczne oraz ciągarki szczękowe. Przydatnym sprzętem przy różnego rodzaju
pracach burzących są: kilofy, widły, łopaty l linki. Sprzętem o innym przeznaczeniu,
ale stosowanym do niektórych, szczególnych prac burzących zaliczyć należy: dźwigi
zamontowane na podwoziach samochodów, koparki oraz ciągniki i samochody wykorzystywane
do burzenia konstrukcji za pomocą zaczepionej liny.
Sprzęt
tnący
Służy do wykonywania różnego rodzaju cięć ratowniczych głównie w celu
ratowania zagrożonych ludzi znajdujących się w obiektach zamkniętych. Cięcia mogą
być wykonywane w urządzeniach metalowych (np. ratowanie ludzi uwięzionych w pojazdach w
wyniku katastrof i kolizji drogowych), w konstrukcjach betonowych, żelbetonowych,
stalowych i drewnianych w przypadku ratowania ludzi lub mienia z zagrożonych budynków. W
grupie sprzętu tnącego rozróżnia się narzędzia i urządzenia o różnym sposobie
pracy. Coraz powszechniej stosowanymi narzędziami są: nożyce hydrauliczne
umożliwiające cięcie stalowych prętów i blach, rozpleracze hydrauliczne do
wykonywania otworów w różnych konstrukcjach, wykorzystywane nierzadko do wyważania
drzwi samochodowych, spalinowe piły oraz piły łańcuchowe do cięcia
drewna.
Pilarki mogą być wyposażone w
łańcuchy ratownicze, umożliwiające cięcie drewna, w którym znajdują się jakieś
ciała obce, np. gwoździe.
Obok pił tarczowych i łańcuchowych o
napędzie spalinowym wykorzystuje się także pity z napędem elektrycznym.
Sprzęt rozpierający i
podnoszący
W
grupie tego sprzętu wyodrębnia się przede wszystkim:
* siłowniki hydrauliczne,
* sprzęt pneumatyczny,
* dźwigi samochodowe.
Siłowniki hydrauliczne składają się z pompy
hydraulicznej napędzanej głównie silnikiem spalinowym lub elektrycznym, niekiedy jednak
ręcznie oraz z zestawu narzędzi. W skład narzędzi wchodzą rozpieracze, nożyce lub
układy kombinowane wykonujące funkcje tak nożyc, jak i rozpieraczy. W zestawach mogą
być także hydrauliczne podnośniki ratownicze i rozpieracze kolumnowe. Do połączenia
narzędzi z pompą hydrauliczną służą zestawy węży wysokociśnieniowych. Siłowniki
hydrauliczne umożliwiają uzyskanie dużych sit działania. Można więc nimi wykonywać
skomplikowane prace ratownicze nawet w dużych i bardzo trwałych konstrukcjach.
Stosowanie powyższych narzędzi wymaga dobrego przygotowania fachowego strażaków.
Działający siłownikiem operator musi nie tylko znać techniczną obsługę urządzenia,
ale także w sposób przewidujący dbać o bezpieczeństwo osób ratowanych i własne.
 |
 |
 |
Rozpieracz
SP 3260+ - produkowany przez holmatro, ma maksymalną moc rozpierania 20 ton, a przy
ramionach zamkniętych ( 25mm od końcówek) 6 ton. Siła ciągnięcia wynosi 11 ton. |
Nożyce CU 3040
GP - są to najsilniejsze nożyce hydrauliczne prdukowane przez firmę Holmatro, siła
cięcia tych nożyc wynosi 48 ton, pracując na ciśnieniu roboczym 720 bar. |
Rozpieracz
RAM RA 3331+ - maksymalna siła rozpierania to 16,5 tony, maksymalna długość 962mm,
maksymalna siła ciągnięcia 5 ton
|
Sprzęt pneumatyczny. Używany jest do unoszenia na pewną wysokość ciężkich
konstrukcji lub sprzętu przede wszystkim podczas działań usuwających skutki katastrof
budowlanych, drogowych i kolejowych. Elementem podnoszącym konstrukcję jest napełniona
powietrzem gumowa poduszka pneumatyczna. W zestawach sprzętu obok
poduszek znajdują się ponadto: korki, przewody pneumatyczne, reduktory
ciśnienia, sterowniki, butle ze sprężonym powietrzem oraz sprzęt dodatkowy.
Zestawy sprzętu pneumatycznego wykorzystywane są także do uszczelniania cystern,
studzienek kanalizacyjnych i rurociągów. Warto wiedzieć, że unoszone przez poduszki
ciężary mogą być bardzo duże. Np. poduszka wysokociśnieniowa może podnieść wagon
o masie powyżej 65 ton na wysokość 0,5 m. W celu zwiększenia wysokości podnoszenia
można stosować dodatkowo klocki drewniane lub nakładać na siebie dwie poduszki.
Imponujące jest także działanie korków. Mogą one uszczelniać otwory o średnicy do
1,4 m.
Dźwigi
samochodowe i samojezdne.
Wykorzystywane
są do przenoszenia urządzeń, uszkodzonych pojazdów, elementów konstrukcyjnych
głównie podczas katastrof budowlanych, drogowych i kolejowych. Zakres wykorzystania
dźwigów zależy od ich pola pracy i udźwigu.
Sprzęt
ewakuacyjny i specjalny
Ochotnicze straże pożarne w zasadzie nie
dysponują sprzętem ewakuacyjnym, zaś sprzętem specjalnym dysponują w bardzo
ograniczonym stopniu. Niemniej, warto wiedzieć chociaż coś niecoś na temat urządzeń
znajdujących się na wyposażeniu jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP.
Najbardziej przydatnym i zarazem
bezpiecznym urządzeniem do ewakuowania zagrożonych ludzi jest wór ratowniczy.
Można za jego pomocą ewakuować ludzi, nawet niesprawnych fizycznie, z wysokości
pierwszych pięciu kondygnacji. Do ratowania zagrożonych ludzi można wykorzystywać
także sprzęt alpinistyczny oraz linki ratownicze, zatrzaśniki i strażackie
pasy. Ratowanie jednak za pomocą tego sprzętu dotyczy przede wszystkim samych
strażaków, którzy potrafią przeprowadzić samoratowanie z użyciem alpinistycznych
aparatów lub linek.
 |
 |
 |
LINKA STRAŻACKA RATOWNICZA ZL-20
20 m
Charakterystyka: linka torlenowa f 14 mm pleciona bezrdzeniowa zakończona zatrzaśnikiem
typu hak i zaplecioną pętlą
z kauszą pakowana w przenośną torbę.
- waga: 2,9 / 4,1 kg
- wytrzymałość na rozerwanie min. 1500 kg
- wydłużenie: max. 30%
Atesty: spełnia wymagania PN-86/M-51510
Przeznaczenie: do celów ratowniczych
i zabezpieczenie strażaka na wysokości. |
ZATRZAŚNIK
PZ-18. |
PODPINKA LINKOWA -
WĘŻOWA Charakterystyka:
linka polipropylenowa zakończona pętląi haczykiem stalowym.
- waga: 0,4 kg
- długość 1 m
Atesty: deklaracja producenta
Przeznaczenie: służy pomocnikowi i prądnikowi do podwieszania węża tłocznego, szczególnie
przy wysokich drabinach.
|
Sprzęt oświetleniowy.
Służy
do zapewnienia na miejscu akcji ratowniczo-gaśniczej właściwej widoczności. Do tego
celu służą ręczne latarki elektryczne, jak też różnego typu przenośne i przewoźne
reflektory, agregaty prądotwórcze i halogenowe najaśnice. Najaśnice i
reflektory montowane są na wysuwanych masztach umieszczonych na nadwoziach samochodów
lub na przenośnych statywach. Liczba umieszczonych na statywach i masztach reflektorów i
najaśnic uzależniona jest od mocy wykorzystywanego agregatu prądotwórczego.
Sprzęt
nurkowy i pływający.
Do
sprzętu nurkowego zalicza się aparaty oddechowe, kombinezony suche i
mokre oraz wyposaże nie dodatkowe. Sprzęt ten wykorzystują specjalne grupy ratownictwa
wodnego działające w ramach JRG oraz nielicznych OSP. Grupy ratownictwa wodnego
wykorzystują do swoich działań na wodzie: pontony, łodzie i kutry. Do
przewożenia sprzętu nurkowego, wodnego wykorzystywane są specjalnie przystosowane
samochody. W samochodach prócz płetwonurków znajdują się (obok sprzętu wodnego)
agregaty prądotwórcze wraz z najaśnicami do oświetlania terenu akcji, sprężarka do
ładowania butli powietrzem oraz butli zapasowych.
|